Ciekawostki przyrodnicze – 30 ciekawostek o modliszkach.

Modliszka (Mantis religiosa) w Polsce podlega ochronie ścisłej i została wpisana do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt (rejestr zagrożonych gatunków zwierząt na terenie Polski). Oznacza to, że owadów tych nie tylko nie można zabijać, ale także nie wolno ich zabierać z naturalnego środowiska, posiadać i przetrzymywać. W Polsce zgodnie z prawem można hodować modliszki w terrariach. Miejscem w którym, można legalnie je kupić, są sklepy zoologiczne i prywatni hodowcy. Modliszki najczęściej występują w strefie tropikalnej i subtropikalnej. Na świecie występuje ponad 2 tysiące gatunków i 430 rodzajów tych owadów.

1. Modliszka należy do podgromady owadów uskrzydlonych, rozprzestrzeniła się na południu Europy, terenach wysp Morza Śródziemnego, spotykana jest również na Bliskim Wschodzie, na Półwyspie Arabskim w północno-wschodniej Afryce.

2. W Polsce żyje 1 gatunek modliszki, w Europie 30. Modliszka jest spokrewniona z karaczanami. Często mylona jest z owadami patykowatymi.

3. Modliszka zwyczajna występuje na terenie całej Polski, największe skupiska modliszki to południowa Polska.

4. Nazwę zawdzięcza postawie ciała, jaką przyjmuje. Zgięte pod kątem nogi przypominają pozycję do modlitwy.

5. Samice są zazwyczaj większe od samców. Samce mają dłuższe czułki (anteny) i większe oczy.

6. Modliszka ma 2 skrzydła błoniaste i 2 skrzydła sztywne, trójkątną głowę, przednie łapy uzbrojone są w ostre kolce. Owad ma dobry wzrok o zasięgu widzenia 20 metrów. Głowa połączona z piersią może obracać się o 180 stopni.

7. Środowiskiem życia są nasłonecznione polany, łąki, skraj lasów, trawy. Owady przystosowały się do życia w parkach i ogrodach.

8. Przy wystarczającej ilości pożywienia nie opuszczają swojego terytorium.

9. Samica składa od 100 do 200 jaj w kilku kokonach przylegających do łodygi.

10. Samce przed kopulacją uprawiają taniec godowy. Kopulacja trwa od kilku do kilkunastu godzin.

11. Mitem jest, że każda kopulacja kończy się kanibalizmem. Czynnikami sprzyjającymi zjadaniu samca jest brak pożywienia lub sytuacja, w której samiec zachodzi samicę od przodu. Kończący się sezon godowy, to naturalna eliminacja konkurencji dla przyszłego potomstwa.

12. W wyniku przygryzienia głowy samca dochodzi do zerwania zwoju podprzełykowego, mechanizmy kopulacyjne samca zaczynają intensywniej działać, a odwłok wtłacza jeszcze więcej nasienia.

13. Po kilku dniach od kopulacji samica składa pierwsze kokony.

14. Zanim osobnik osiągnie dorosłość, kilka razy zmienia pancerz na większy. Larwa przechodzi 6 wylinek, zanim stanie się dojrzałym osobnikiem.
15. Po ostatecznej wylince większość osobników płci męskiej ma skrzydła. Owady płci żeńskiej częściej pozostają bezskrzydłe lub krótkoskrzydłe.

16. Modliszka jest drapieżnikiem. W trakcie polowania zamiera w bezruchu, ofiarę zjadają żywcem. Modliszka atakuje tylko “cele w ruchu”. Samica żywi się owadami i pajęczakami, atakuje niekiedy płazy. Samiec żywi się małymi owadami. Poluje w ciągu dnia.

17. Naturalnym wrogiem modliszki są ptaki, małe ssaki, węże.

18. Długość życia owadów zależy od gatunku.
19. Dorosłe osobniki giną z końcem jesieni, na skutek, obniżającej się temperatury powietrza.

20. Na większości obszarów larwy modliszki wykluwają się na początku kwietnia i pod koniec maja.

21. Modliszka w okresie zimy, w postaci jaj schowanych w kokonie, przechodzi diapauzę (stan zahamowania rozwoju).

22. Płeć modliszki poznaje się po segmentacji na odwłoku. Samiec ma 7-8 segmentów, samica 6.

23. Modliszka ma jedno ucho, które znajduje się na spodzie brzucha. Ucha zazwyczaj nie mają modliszki nielotne.

24. Modliszki występują w kilku kolorach. Częstym ubarwieniem jest zieleń. Barwa korpusu odzwierciedla kształt i kolor otoczenia. Spotykamy modliszki zielono-żółte, żółte, brunatne. Modliszka patyczakowata przypomina zeschniętą gałązkę. Kamuflaż pozwala na ukrywanie się przed atakiem i polowanie z zasadzki.

25. Największa modliszka na świecie Ischnomantis gigas żyje w Afryce, osiąga 17 cm.

26. Największa chińska modliszka osiąga 15 cm długości. Charakterystyczną cechą chińskiej modliszki jest nocny tryb życia.

27. Modliszka z rodzaju Creobroter (Indie, Wietnam, Chiny) to gatunek o niewielkich rozmiarach. Osiąga wielkość od około 3 cm do 5,5 cm. Żywi się molami, świerszczami, muchami i motylami. Najedzona samica po kopulacji nie zjada partnera. Ubarwienie tej modliszki w trakcie wylinki przyjmuje różne barwy. Kropki umieszczone na środku pierwszej pary skrzydeł, po jednej na każdym ze skrzydeł, są jedną z charakterystycznych cech modliszki. Kropki obrysowane czarną linią z czarnymi plamkami, po rozłożeniu skrzydeł mają prawdopodobnie imitować oczy, by odstraszać przeciwnika.

28. Modliszka storczykowa to jeden z piękniejszych przedstawicieli tego gatunku. Żyje w lasach deszczowych południowo-wschodniej Azji, wśród storczyków, niezauważalna dla swojej ofiary. Samice osiągają 8 cm, samce od 2,5 cm do 3,00 cm.

29. Gatunek modliszki zwyczajnej po raz pierwszy opisano w 1785 roku. To największa modliszka występująca w Europie. Zdolność lotu posiada tylko samiec. Po wylęgu samce i samice modliszki zwyczajnej nie zajmują się potomstwem.

30. Modliszka polecana do hodowli to Gongylus gongylodes. Samica osiąga 9-10 cm, samiec 7-8 cm, są to owady spokojne, mogą być hodowane w grupie.